बृहत्संहिता/अध्यायः ८९
| ← अध्यायः ८८ | बृहत्संहिता अध्यायः ८९ वराहमिहिरः |
अध्यायः ९० → |
८९ शिवारुताध्यायः ।।
श्वभिः शृगालाः सदृशाः फलेन
विशेष एषां शिशिरे मदाप्तिः ।
हूहू रुतान्ते परतश्च टाटा
पूर्णः स्वरो +अन्ये कथिताः प्रदीप्ताः ।। ८९.०१ ।।
लोमाशिकायाः खलु कक्कशब्दः
पूर्णः स्वभावप्रभवः स तस्याः ।
ये +अन्ये स्वरास्ते प्रकृतेरपेताः
सर्वे च दीप्ता इति सम्प्रदिष्टाः ।। ८९.०२ ।।
पूर्वोदीच्योः शिवा शस्ता शान्ता सर्वत्र पूजिता ।
धूमिताअभिमुखी हन्ति स्वरदीप्ता दिगीश्वरान् ।। ८९.०३ ।।
राजा कुमारो नेता च दूतः श्रेष्ठी चरो द्विजः ।
गजाध्यक्षश्च पूर्वाआद्याः क्षत्रियऽद्याश्चतुर्दिशम् ।। ८९.०४ ।।
सर्वदिक्ष्वशुभा दीप्ता विशेषेणाह्न्यशोभना ।
पुरे सैन्ये +अपसव्या च कष्टा सूर्योन्मुखी शिवा ।। ८९.०५ ।।
याहिइत्यग्निभयं शास्ति टाटैति मृतवेदिका ।
धिग्धिग्दुष्कृतिम्[क्.दुष्कृतम्] आचष्टे सज्वाला देशनाशिनी ।। ८९.०६ ।।
नैव दारुणतां एके सज्वालायाः प्रचक्षते ।
अर्काद्यनलवत्तस्या वक्त्रं लालास्वभावतः ।। ८९.०७ ।।
अन्यप्रतिरुता याम्या साउद्बन्धमृतशंसिनी ।
वारुण्यनुरुता साएव शंसते सलिले मृतम् ।। ८९.०८ ।।
अक्षोभः श्रवणं चैष्टं धनप्राप्तिः प्रियागमः ।
क्षोभः प्रधानभेदश्च वाहनानां च सम्पदः ।। ८९.०९ ।।
फलं आ सप्तमादेतदग्राह्यं परतो रुतम् ।
याम्यायां तद्विपर्यस्तं फलं षट्पञ्चमादृते ।। ८९.१० ।।
या रोमाञ्चं मनुष्याणां शकृन्मूत्रं च वाजिनाम् ।
रावात्त्रासं च जनयेत्सा शिवा न शिवप्रदा ।। ८९.११ ।।
मौनं गता प्रतिरुते नरद्विरद*वाजिभिः[क्.वाजिनाम्] ।
या शिवा सा शिवं सैन्ये पुरे वा सम्प्रयच्छति ।। ८९.१२ ।।
भेभाइति शिवा भयङ्करी भोभो व्यापदं आदिशेच्च सा ।
मृतिबन्धनिवेदिनी फिफे[क्.फिफ] हूहू चऽत्महिता शिवा स्वरे ।। ८९.१३ ।।
शान्ता त्ववर्णात्*परं आरुवन्ती[क्.पवनौ रुवन्ती]
टाटां उदीर्णां इति वाश्यमाना ।
टेटे च पूर्वं परतश्च थेथे
तस्याः स्वतुष्टिप्रभवं रुतं तत् ।। ८९.१४ ।।
उच्चैर्घोरं वर्णं उच्चार्य पूर्वं
पश्चात्क्रोशेत्क्रोष्टुकस्यानुरूपम् ।
या सा क्षेमं प्राह वित्तस्य चाप्तिं
संयोगं वा प्रोषितेन प्रियेण ।। ८९.१५ ।।