पराशरस्मृतिः/द्वादशोध्यायः
| ← एकादशोध्यायः | पराशरस्मृतिः द्वादशोध्यायः पराशरः |
दुःस्वप्नं यदि पश्येत्तु वान्ते तु क्षुरकर्मणि । |
अज्ञानात्प्राश्य विण्मूत्रं सुरासंस्पृष्टं एव च । |
अजिनं मेखला दण्डो भैक्ष्यचर्या व्रतानि च । |
विण्मूत्रभोजी शुध्यर्थं प्राजापत्यं समाचरेत् । |
जलाग्निपतने चैव प्रव्रज्यानाशकेषु च । |
प्राजापत्यद्वयेनैव तीर्थाभिगमनेन च । |
ब्राह्मणस्य प्रवक्ष्यामि वनं गत्वा चतुष्पथे । |
गोद्वयं दक्षिणां दद्याच्छुद्धिं स्वायंभुवोऽब्रवीत् । |
स्नानानि पञ्च पुण्यानि कीर्तितानि मनीषिभिः । |
आग्नेयं भस्मना स्नानं अवगाह्य तु वारुणम् । |
यत्तु सातपवर्षेण तत्स्नानं दिव्यं उच्यते । |
स्नातुं यान्तं द्विजं सर्वे देवाः पितृगणैः सह । |
निराशास्ते निवर्तन्ते वस्त्रनिष्पीडने कृते । |
रोमकूपेष्ववस्थाप्य यस्तिलैर्तर्पयेत्पितॄन् । |
अवधूनोति यः केशान्स्नात्वा यस्तूत्सृजेन्मलम् । |
शिरः प्रावृत्त्य कण्ठं वा मुक्तकच्छशिखोऽपि वा । |
जले स्थलस्थो नाचामेज्जलस्थश्च बहिःस्थले । |
स्नात्वा पीत्वा क्षुते सुप्ते भुक्त्वा रथ्योपसर्पणे । |
क्षुते निष्ठीवने चैव दन्तोच्छिष्टे तथानृते । |
प्रभासादीनि तीर्थानि गङ्गाद्याः सरितस्तथा । |
अग्निरापश्च वेदाश्च सोमसूर्यानिलास्तथा । |
भास्करस्य करैः पूतं दिवा स्नानं प्रशस्याते । |
स्नानं दानं जपो होमः कर्तव्यो राहुदर्शने । |
मरुतो वसवो रुद्रा आदित्याश्चैव देवताः । |
खलयज्ञे विवाहे च संक्रान्तौ ग्रहणे तथा । |
पुत्रजन्मनि यज्ञे च तथा चात्ययकर्मणि । |
महानिशा तु विज्ञेया मध्यस्थं प्रहरद्वयम् । |
चैत्यवृक्षश्चितिर्यूपश्चण्डालः सोमविक्रयी । |
अस्थिसंचयनात्पूर्वं रुदित्वा स्नानं आचरेत् । |
सर्वं गङ्गासमं तोयं राहुग्रस्ते दिवाकरे । |
कुशैः पूतं तु यत्स्नानं कुशेनोपस्पृशेद्द्विजः । |
अग्निकार्यात्परिभ्रष्टाः संध्योपासनवर्जिताः । |
तस्माद्वृषलभीतेन ब्राह्मणेन विशेषतः । |
शूद्रान्नरसपुष्टस्याप्यधीयानस्य नित्यशः । |
शूद्रान्नं शूद्रसंपर्कः शूद्रेण तु सहासनम् । |
यः शूद्र्या पाचयेन्नित्यं शूद्री च गृहमेधिनी । |
मृतसूतकपुष्टाङ्गो द्विजः शूद्रान्नभोजनः । |
गृध्रो द्वादशजन्मानि दशजन्मानि सूकरः । |
दक्षिणार्थं तु यो विप्रः शूद्रस्य जुहुयाद्धविः । |
मौनव्रतं समाश्रित्य आसीनो न वदेद्द्विजः । |
अर्धे भुक्ते तु यो विप्रस्तस्मिन्पात्रे जलं पिबेत् । |
भुञ्जानेषु तु विप्रेषु योऽग्रे पात्रं विमुञ्चति । |
भाजनेषु च तिष्ठत्सु स्वस्तिकुर्वन्ति ये द्विजाः । |
अस्नात्वा नैव भुञ्जीता अजप्त्वाग्निं अहूय च । |
गृहस्थस्तु दयायुक्तो धर्मं एवानुचिन्तयेत् । |
न्यायोपार्जितवित्तेन कर्तव्यं ह्यात्मरक्षणम् । |
अग्निचित्कपिला सत्री राजा भिक्षुर्महोदधिः । |
अरणिं कृष्णमार्जारं चन्दनं सुमणिं घृतम् । |
गवां शतं सैकवृषं यत्र तिष्ठत्ययन्त्रितम् । |
ब्रह्महत्यादिभिर्मर्त्यो मनोवाक्कायकर्मजैः । |
कुटुम्बिने दरिद्राय श्रोत्रियाय विशेषतः । |
वापीकूपतडागाद्यैर्वाजपेयशतैर्मुखैः । |
अष्टादशदिनादर्वाक्स्नानं एव रजस्वला । |
युगं युगद्वयं चैव त्रियुगं च चतुर्युगम् । |
ततः संनिधिमात्रेण सचैलं स्नानं आचरेत् । |
विद्यमानेषु हस्तेषु ब्राह्मणो ज्ञानदुर्बलः । |
यस्तु क्रुद्धः पुमान्ब्रूयाज्जायायास्तु अगम्यताम् । |
श्रान्तः क्रुद्धस्तमोऽन्धो वा क्षुत्पिपासाभयार्दितः । |
उपस्पृशेत्त्रिषवणं महानद्युपसंगमे । |
दुराचारस्य विप्रस्य निषिद्धाचरणस्य च । |
सदाचारस्य विप्रस्य तथा वेदान्तवेदिनः । |
ऊर्ध्वोच्छिष्टं अधोच्छिष्टं अन्तरिक्षं ऋतौ तथा । |
कृच्छ्रं देव्ययुतं चैव प्राणायामशतद्वयम् । |
द्वियोजने तीर्थयात्रा कृच्छ्रं एकं प्रकल्पितम् । |
सहस्रं तु जपेद्देव्याः प्राणायामैस्त्रिभिः सह । |
समुद्रसेतुगमनं प्रायश्चित्तं विनिर्दिशेत् । |
वर्जयित्वा विकर्मस्थांश्छत्रोपानद्विवर्जितः । |
गृहद्वारेषु तिष्ठामि भिक्षार्थी ब्रह्मघातकः । |
तपो वनेषु तीर्थेषु नदीप्रस्रवणेषु वा । |
दशयोजनविस्तीर्णं शतयोजनं आयतम् । |
सेतुं दृष्ट्वा समुद्रस्य ब्रह्महत्यां व्यपोहति । |
यजेत वाश्वमेधेन राजा तु पृथिवीपतिः । |
सपुत्रः सह भृत्यैश्च कुर्याद्ब्राह्मणभोजनम् । |
ब्राह्मणानां प्रसादेन ब्रह्महा तु विमुच्यते । |
मद्यपश्च द्विजः कुर्यान्नदीं गत्वा समुद्रगाम् । |
अनडुत्सहितां गां च दद्याद्विप्रेषु दक्षिणाम् । |
स पावयेदथात्मानं इहलोके परत्र च । |
गच्छेन्मुसलं आदाय राजाभ्याशं वधाय तु । |
कामतस्तु कृतं यत्स्यान्नान्यथा वधं अर्हति । |
संक्रामन्ति हि पापानि तैलबिन्दुरिवाम्भसि । |
गवां चैवानुगमनं सर्वपापप्रणाशनम् । |
यथाध्ययनकर्माणि धर्मशास्त्रं इदं तथा । |